KHÁI NIỆM CƠ BẢN VỀ VANG VÀ CÁC LOẠI VANG TRỨ DANH TRÊN THẾ GIỚI

Vài năm trở lại đây, rượu vang đã trở thành một thức uống quen thuộc của người Việt. Tuy đã được du nhập vào Việt Nam khá lâu, nhưng những kiến thức về rượu vang vẫn còn rất ít hoặc đôi khi lại không chính xác.

Hãy cùng Shop Rượu Ý Nhi tìm hiểu về vang lịch sử hình thành và những loại vang trứ danh trên thế giới nhé!

A. Rượu vang là gì?

Rượu vang là loại thức uống có cồn được tạo thành từ quá trình lên men của nho, để đường trong nho chuyển hóa thành cồn. Như vậy, rượu vang chứa 100% nước nho ép nguyên chất, ngoài ra không có bất kỳ một thành phần tạo vị nào khác như các loại đường, axit, enzym hay các chất dinh dưỡng khác.

Ngày nay, rượu vang là một trong những loại thức uống có cồn được ưa chuộng nhất trong hầu hết các nhà hàng, khách sạn trên toàn thế giới bởi những công dụng mà loại rượu này mang lại. Cùng với sự ưa chuộng ngày càng tăng cao, một số dòng rượu vang hiện nay còn được làm từ một số loại trái cây, thảo dược hay hoa. Tuy nhiên, một số quốc gia chỉ chấp nhận tên gọi “rượu vang” cho một loại thức uống có cồn được lên men từ nho.

B. Lịch sử bắt nguồn của rượu vang 

Nói đến vấn đề lịch sử bắt nguồn của rượu vang chắc hẳn nhiều người sẽ không thể ngờ rằng nó có nguồn gốc ở một nơi không ngờ tới. Đó không phải là Pháp, cũng không phải là Ý hay bất cứ đất nước châu Âu nào khác. Theo nhiều bằng chứng hiện tại, rượu vang có nguồn gốc từ dãy núi Kavkaz và Rosros – nơi có những đỉnh núi cao nhất châu Âu. Những dãy núi này trải dài từ Armenia qua Azerbaijan, Georgia, miền Bắc Iran, Đông Nam Anatolia và miền Đông Thổ Nhĩ Kỳ.

Lịch sử sản xuất rượu vang cổ có từ giữa 8000 năm trước công nguyên và 4100 năm trước công nguyên với một nhà máy rượu cổ ở Armenia. Dư lượng nho được tìm thấy trong các lọ đất sét ở Georgia và đã được thuần hóa ở miền đông Thổ Nhĩ Kỳ. Những người làm ra rượu vang đầu tiênlà của văn hóa Shulaveri-Shomu và thuộc thời kỳ đồ đá. Họ đã sử dụng obsidian cho các công cụ để trồng nho.

Nhà máy rượu lâu đời nhất được biết đến (4100 trước Công nguyên) nằm giữa một nhóm các hang động bên ngoài ngôi làng Areni của Armenia. Ngôi làng vẫn được biết đến với nghề làm rượu vang sử dụng loại nho địa phương và còn được gọi là Areni. Đây là giống nho già được đánh giá cao nhưng liệu nó có phải là loại nho đầu tiên trên thế giới hay không thì còn chưa rõ. Có thể nói, lịch sử phát triển rượu vang kéo dài hàng nghìn năm và gắn bó chặt chẽ với lịch sử nông nghiệp, ẩm thực cũng như nền văn minh của loài người.

Theo các bằng chứng khảo cổ đầu tiên, con người đã tạo ra rượu vang tại Gruzia vào khoảng 6000 năm TCN. Bên cạnh đó, tại một số địa điểm khảo cổ đáng chú ý khác là Iran và Armenia cũng đã phát hiện các bằng chứng về rượu vang có niên đại tương ứng là 5000 năm và 4000 năm TCN. Các giống nho thuần hóa cũng đã được trồng vào thời đại đồ đồng sớm ở Cận Đông, Sumer và Ai Cập từ khoảng thiên niên kỷ thứ III TCN (theo các bằng chứng khảo cổ học). Mặt khác, bằng chứng về sản xuất rượu vang sớm nhất ở Châu Âu đã được phát hiện tại các địa điểm khảo cổ ở miền Bắc Hy Lạp (Macedonia) có niên đại cách ngày nay khoảng 6500 năm.

C. Quá trình sản xuất rượu vang

Sau khi thu hoạch nho chín về đem đi ép lấy nước nho, tùy thuộc theo yêu cầu về chất lượng và màu sắc mà ngâm nước nho với vỏ nho trong thời gian nhất định. Men rượu có sẵn trên vỏ nho, khi được tiếp xúc với nước nho nó sẽ lên men, để lên men rượu người ta sẽ mất khoảng hai đến ba tuần.

Ngoài ra còn có một quá trình lên men khác tiếp tục vào cuối đông, ngay sau vụ thu hoạch cuối thu được gọi là lên men malolactic. Quá trình lên men như vậy sẽ giảm được độ chua của rượu. Phụ thuộc vào gu của từng nhà làm rượu mà có những cách lên men và bảo quản khác nhau. Quá trình bảo quản rượu vang có thể kéo dài từ một đến hai năm trong các thùng gỗ sồi hoặc thùng inox. Sau thời gian bảo quản rượu sẽ được lọc để lọc cặn rượu, khi đã lọc xong mang đi đóng chai và phân phối tới người tiêu dùng.

D. Rượu vang gồm mấy loại

Hiện có 5 loại rượu vang phổ biến và được dùng trong phục vụ thực khách, bao gồm: rượu vang đỏ, rượu vang trắng, rượu vang hồng, rượu vang sủi tăm và rượu vang ngọt.

1. Rượu vang đỏ (red wine)

Rượu vang đỏ cũng là loại rượu vang được yêu thích nhiều nhất trên thế giới. Nếu bạn thắc mắc rượu vang đỏ tiếng anh là gì thì đó chính là red wine.

Nước ép từ hầu hết các loại nho đỏ thực sự có màu trắng xanh. Màu đỏ đẹp mắt bạn thấy trong các chai vang đỏ là đến từ các sắc tố anthocyan (còn được gọi là anthocyanin) có trong vỏ nho.

Quy trình sản xuất rượu vang đỏ bao gồm việc chiết xuất các thành phần màu sắc và hương vị từ vỏ nho. Rượu vang đỏ được làm từ các giống nho có màu đỏ sẫm. Màu sắc thực tế của rượu vang đỏ có thể thay đổi từ màu đỏ thẫm, đặc trưng của rượu vang trẻ. Qua màu nâu cam của rượu vang để lâu và do đó mất đi màu sắc tươi nguyên thủy.

2. Rượu vang trắng (white wine)

Rượu vang trắng tiếng anh là white wine. Việc lên men các giống nho trắng tạo ra rượu vang trắng. Nho làm ra rượu vang trắng có vỏ màu xanh hoặc vàng. Một vài giống nho làm rượu vang trắng nổi tiếng được biết đến, chẳng hạn như Chardonnay, Sauvignon Blanc và Riesling.

Nho đỏ có thể được sử dụng để sản xuất rượu vang trắng. Nếu như những người làm vang cẩn thận không để sắc tố màu sắc từ vỏ nho lan vào nước ép nho. Chẳng hạn như nho đỏ Pinot Noir, thường được sử dụng để sản xuất Champagne.

Rượu vang trắng thường được làm với phong cách không ngọt (dry). Tuy nhiên cũng có rượu vang ngọt được sản xuất. Khi quá trình lên men bị dừng lại trước khi toàn bộ đường trong nước ép nho được chuyển hóa thành cồn.

3. Rượu vang hồng (Rose wine)

Rượu vang hồng cũng được làm từ nho đỏ. Nhưng thời gian để nước nho tiếp xúc với vỏ nho đỏ sẽ diễn ra ngắn thay vì dài như rượu vang đỏ. Đây có thể được xem là loại rượu vang cổ nhất. Vì nó là loại rượu vang đơn giản nhất để làm với phương pháp đơn giản là cho nước ép tiếp xúc với vỏ nho.

Vang hồng có thể có thang màu từ màu cam nhạt đến màu tím nhạt. Tùy thuộc vào giống nho được sử dụng và kỹ thuật làm rượu vang.

Rượu vang hồng có thể là vang không sủi tăm (still wine), bán sủi tăm (semi-sparkling), hoặc sủi tăm (sparkling). Với nhiều mức độ hương vị từ rượu vang hồng không ngọt của Provence. Cho đến rượu vang hồng ngọt White Zinfandels.

4. Rượu vang sủi tăm hay còn gọi là vang nổ (Sparkling wine)

Vang sủi tăm là loại vang khá thú vị. Với phong cách làm rượu vang liên quan đến quá trình lên men lần hai diễn ra trong chai thay vì trong thùng gỗ. Dẫn đến việc tạo ra các bong bóng khí CO2.
Rượu vang sủi tăm có thể có màu đỏ, trắng hoặc hồng. Mùi vị thì có thể từ nhiều mùi khoáng cho đến đậm đà và ngọt ngào.

5. Rượu vang ngọt (Dessert wine)

Vang ngọt có vị ngọt, chắc chắn rồi. Là loại rượu vang rất đặc biệt, chúng có nồng độ cồn rất thấp thường là dưới 10%.Vì vậy chúng rất thích hợp với chị em phụ nữ và làm vang tráng miệng.

Cách để làm ra chai rượu vang ngọt cũng rất đặc biệt chúng thường được làm từ những trái nho chín mọng, thời gian thu hoạch muộn, khi nho đạt ở thời điểm tích tụ được lượng đường nhiều nhất. Vì thế trong quá trình nên men lượng đường trong nước nho được chuyển hóa 1 phần thành nồng độ cồn và vẫn dữ lại được 1 phần lượng đường trong đó.

Ngoài ra, rượu vang còn được phân loại theo lịch sử, truyền thống và phương thức sản xuất rượu vang của các quốc gia, bao gồm: thế giới cũ – old world (bao gồm các quốc gia trồng nho và sản xuất rượu vang thuộc châu Âu như Pháp, Ý, Tây Ban Nha, Đức, Áo, Hungary,..) và thế giới mới – new world (bao gồm tất cả các quốc gia trồng nho và sản xuất rượu vang không thuộc lãnh thổ châu Âu như Chile, Argentina, Mỹ, Úc, New Zealand, Nam Phi,..)

E. Cách nếm rượu vang đúng điệu

Việc nếm rượu vang là cả một nghệ thuật, nó thể hiện việc bạn có phải là người am hiểu về vang hay là người lần đầu tiên uống rượu. Để thể hiện mình là người hiểu về vang thì bạn có thể áp dụng cách sau đây.

Trước khi nhấp ngụm rượu vang đầu tiên bạn cần lắc nhẹ cho rượu sóng sánh. Tiếp theo bạn hãy ghé mũi vào miệng ly để ngửi và cảm nhận hết những hương vị tuyệt vời của vang. Sau khi đã cảm nhận được hương vị của vang, cảm nhận được vị qua khứu giác thì bắt đầu cho việc cảm nhận qua vị giác, hãy để một chút không khí tràn vào miệng cùng với rượu vang, lưu ý rằng bạn chỉ nên nhấm nháp một ít rượu trong vòm miệng thôi, hãy để cho những giọt rượu từ từ lan tỏa khắp lưỡi trước khi trôi xuống cuống họng.

Việc cuối cùng cho việc thưởng thức vang đúng điệu là nhấm nháp vang với tư thế hơi ngả đầu và từ từ mở mắt và tận hưởng vang một cách trọn vẹn và đẳng cấp.